Ασχήμια και κακογουστιά

Ρίχνοντας μια πρώτη ματιά στην παραπάνω φωτογραφία τι σας έρχεται στο μυαλό; Εμένα μου έρχονται φυλακισμένοι που περπατούν σε ένα διάδρομο που ενώνει δύο κτίρια φυλακών. Κάγκελα δεξιά αριστερά, κάμερες και ηλεκτροφόρα καλώδια φτιάχνουν το ντεκόρ. Δείτε με περισσότερη λεπτομέρεια τη φωτογραφία. Στο βάθος έχει μια ταμπέλα που λέει "επικύρωση εισιτηρίων". Θέλει νομίζω τρομαχτική προσπάθεια για να κάνεις ένα σταθμό τρένου τόσο άσχημο. Κάθε μέρα που διασχίζω αυτόν τον διάδρομο νιώθω πραγματικά σαν φυλακισμένος. Φανταστείτε τον γεμάτο με ανθρώπους στις 7 το πρωί. Φανταστείτε κάποιον από αυτούς να χαμογελάει. Το τελευταίο είναι μόνο στη σφαίρα της φαντασίας. Θέλει προσπάθεια να μη σε ρίξει τόση ασχήμια. Και δεν βρίσκεται η ασχήμια μόνο στον συγκεκριμένο σταθμό του τραίνου. Βρίσκεται παντού. Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν σε αυτό. Οι Έλληνες δεν έχουμε κανένα σεβασμό προς οτιδήποτε δημόσιο, προς οτιδήποτε πρέπει να μοιραστούμε με άλλους. Παντού βρωμιά, παντού ασχήμια, κακογουστιά και καμία διάθεση αλλαγής. Τα μέρη που διατηρούνται καθαρά είναι ελάχιστα και αυτά γιατί υπάρχει έλεγχος και τιμωρία στην αντίθετη περίπτωση. Συγκρίνετε ένα σταθμό του μετρό με ένα σταθμό του προαστιακού σιδηρόδρομου. Οι πρώτοι βρίσκονται στην εντέλεια, οι τελευταίοι υπό διάλυση, ακόμα και αν χτίστηκαν την ίδια χρονική περίοδο, παρόλο που χρησιμοποιούνται από τους ίδιους ανθρώπους. Είναι απλό. Αν λερώσεις στο μετρό θα σου κόψουν τον κώλο, αν λερώσεις στον προαστιακό δεν θα ασχοληθεί κανείς μαζί σου. Πριν λίγο καιρό διάβασα ότι στο μετρό του Λονδίνου θα αναρτήσουν ταμπέλες με ελληνική ποίηση και σκέφτηκα πόσο όμορφο είναι να βλέπεις και να διαβάζεις τέτοια πράγματα πηγαίνοντας στη δουλειά σου. Θα μπορούσε να συμβεί και εδώ κάτι τέτοιο, αλλά μόνο στο μετρό. Και μη πείτε ότι αν φτιάχνεται κάτι καινούργιο και όμορφο ο κόσμος το σέβεται και δεν το χαλά. Αυτό ισχύει μόνο όταν υπάρχει έλεγχος και τιμωρία. Γιατί τέτοιοι είμαστε. Γιατί έτσι θέλουμε. Γιατί δεν μας ενδιαφέρει και δεν μας ενοχλεί η βρωμιά. Κρατιέμαι και δεν αρχίζω να λέω για τη βρώμα στα σχολεία...

Ας αφήσουμε την ασχήμια και ας περάσουμε στην κακογουστιά. Θα έχετε παρατηρήσει τη γεωμετρική αύξηση των πινακίδων led παντού. Ξέρετε ποιες λέω, αυτές με τα μπλιμπλίκια που αναβοσβήνουν ασταμάτητα παντού γύρω μας και σας κάνουν να σκέφτεστε τους άμοιρους τους επιληπτικούς και το πόσο έχει δυσκολέψει γι' αυτούς απλά το να κάνουν μια βόλτα. Άρχισαν τα φαρμακεία με τους σταυρούς, ακολούθησαν τα βενζινάδικα με την τιμή της αμόλυβδης (λες και έχει καμιά διαφορά αν το λίτρο έχει 1,629 ή 1,643...) και απότομα χάθηκε το μέτρο. Περίπτερα, τυροπιτάδικα, αγορές χρυσού, ψητοπωλεία, οτιδήποτε σχετίζεται με εμπόριο πρέπει να έχει μια ταμπέλα με μπλιμπλίκια. Φαντάζομαι σε λίγο καιρό να βάζουμε τέτοιες και στο σχολείο (ΕΔΩ ΤΑ ΚΑΛΑ ΕΙΚΟΣΑΡΙΑ, ΕΔΩ ΟΙ ΚΑΛΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ), για να αντιμετωπίσουμε τη μαθητική διαρροή. Ίσως να δούμε τέτοιες και στα μπαρ (ΦΤΗΝΕΣ ΜΠΟΜΠΕΣ, ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΝΤΙΡΛΑ ΜΕ ΕΝΑ ΠΟΤΟ), ή ακόμα και στα "Studio" (ΚΩΛΟΙ, ΒΥΖΑ, ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΣ). Να πω ένα αστείο; Δεν θα έπρεπε να υπάρχει κάποιος έλεγχος για το πόσες τέτοιες πινακίδες μπορούν να υπάρχουν σε κάθε τετράγωνο; Δεν θα έπρεπε να υπολογιστεί το πως μπορεί το μπλιμπλίκιασμα να αποσπάσει την προσοχή των οδηγών και να έχουμε κάποιο ατύχημα; Μάλλον πρέπει να πεθάνει πρώτα κάποιος, μετά να γίνει καταγγελία, μετά να βγει η απόφαση και μετά σιγούλια σιγούλια (και ανάλογα με το πόσο αλάνι είναι ο δήμαρχος) να αρχίζουν να κατεβαίνουν οι πινακίδες, όπως έγινε και με τις διαφημίσεις σε γιγαντοαφίσες.

Και μια και αναφέρθηκα σε δημάρχους πρέπει να δώσουμε όσκαρ κλισεδιάσματος σε όλους τους δήμους που αποφάσισαν παραμονές εκλογών να κάνουν ανάπλαση στις πλατείες και να αλλάξουν τις πλάκες στα πεζοδρόμια. "Μπαμπά, μπαμπά, τι είναι πεζοδρόμιο;" "Είναι το μέρος που παρκάρουμε το αμάξι και κάθε φορά που έχει εκλογές το σκάβουν και μας ταλαιπωρούν".

 Ας αλλάξουμε θέμα. Θα έχετε παρατηρήσει ότι όλο και περισσότερο αυξάνεται η εξάρτηση του κόσμου από την τεχνολογία και όλο και μειώνεται η διάθεση του για την κατανόηση της. Δεν ξέρω αν είναι θέμα οικονομίας, παιδείας ή αλλαγής νοοτροπίας. Θυμάμαι ότι κάποτε όλοι είχαμε λιγότερα μαραφέτια που ξέραμε εν μέρει πως και γιατί δουλεύουν, ενώ τώρα όχι μόνο δεν ξέρουμε αλλά δεν μας ενδιαφέρει. Κάποτε βρίσκαμε τρόπους να μαστορέψουμε, να βελτιώσουμε, να καταστρέψουμε, τώρα δεν κάνουμε τίποτα. Δεν είναι μόνο ότι πλέον έχουμε (ή έστω είχαμε) λεφτά, έχουμε καλομάθει τόσο που μας έχει φύγει η περιέργεια. Το βλέπω συνεχώς στα παιδιά στο σχολείο. Δεν έχει σημασία αν κάποιος είναι "καλός μαθητής" ή όχι. Βλέπω συνεχώς να μειώνεται η διάθεση για αναζήτηση, το γιατί, το πως. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για το γιατί γίνεται κάτι. Αυξάνονται γεωμετρικά και αυτοί που δεν ασχολούνται με τίποτα και αυτοί που κάνουν μόνο ότι ξέρουν ότι θα φέρει συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Διαβάζουν μόνο αυτό που ξέρουν ότι θα τους ζητηθεί στην εξέταση. Δεν τους ενδιαφέρει γιατί δουλεύει το κινητό τους, θέλουν απλά να δουλεύει και να πάρουν καινούργιο όταν βγει καινούργιο μοντέλο.

Αυτό που λέει ο Carl Sagan στην παραπάνω φωτογραφία είναι εκνευριστικά σωστό. Διάβαζα για μια έρευνα που έγινε σε ενήλικες στις ΗΠΑ και το αρχικό μου γέλιο αντικαταστάθηκε από θλίψη όταν σκέφτηκα το τι αποτελέσματα θα είχαμε σε αντίστοιχη έρευνα εδώ. Μπορείτε να δείτε ΕΔΩ, ότι το 27% νομίζει ότι το Gigabite είναι ένα έντομο της Νότιας Αμερικής, ότι το 29% ότι η ημικρανία είναι τύπος ρυζιού, ότι το USB είναι ακρωνύμιο ευρωπαϊκής χώρας, ότι το 42% νομίζει ότι το motherboad είναι το κατάστρωμα κρουαζιερόπλοιου, ότι το 6% νομίζει ότι η διάλεκτος είναι εντερική ασθένεια, ότι το 23% νομίζει ότι το MP3 είναι ρομποτάκι του Star Wars, το 11% νομίζει ότι το HTML είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα κ.α. Μη γελάτε γιατί θα αρχίσω να δημοσιεύω το αρχείο που κρατώ με τις απαντήσεις των μαθητών μου σε διαγωνίσματα και θα βάλετε τα κλάματα (είτε από γέλια, είτε από θλίψη...)

Πριν μερικές αναρτήσεις σας είχα γκρινιάξει για τις διαφωνίες που είχα στο σχολείο για το θέμα των εκδρομών. Γενικά υπάρχει μία έντονη τάση αύξησης των "δράσεων" στα σχολεία. Όπου "δράση" εννοούμε οτιδήποτε κάνουμε για να χαθεί μάθημα. Εκδρομές, επισκέψεις, ομιλίες, προβολές ταινιών, διαγωνισμοί και προγράμματα είναι τα αγαπημένα παιχνίδια των διευθυντών ώστε και τους μαθητές να διατηρούν ικανοποιημένους και να μην αντιδρούν, και στους αποπάνω τους να φαίνονται ότι φτιάχνουν το "νέο σχολείο" και να δίνουν και πάτημα σε κάποιους να λένε ότι τα σχολεία τείνουν να γίνουν απλά διασκεδαστήρια. Η άποψη μου είναι ότι όλα πρέπει να γίνονται με μέτρο και για την ικανοποίηση συγκεκριμένων στόχων. Και όπως καταλαβαίνετε το μέτρο είναι κάτι που δεν παίζει και πάρα πολύ γύρω μας...

Γιατί σας τα λέω αυτά; Για να σας πω την εμπειρία μου δυο μέρες πριν. Μια και στη Β λυκείου, στο μάθημα της χημείας διδάσκουμε για το πετρέλαιο, τη διύλιση του, τα πετροχημικά προϊόντα κτλ., θεώρησα σωστό να οργανώσω μια επίσκεψη σε διυλιστήριο (που είναι εξάλλου δίπλα στο σχολείο) για τη συγκεκριμένη τάξη ώστε και να παιδιά να δουν από κοντά αυτά που λέγαμε στη θεωρία, και να μπορούν να κάνουν τις ερωτήσεις τους (περί ρύπανσης της περιοχής π.χ.) σε άτομα που έχουν περισσότερες πληροφορίες από μένα για τα θέματα αυτά. Όλα καλά θα πείτε μέχρι εδώ. Φανταστείτε όμως τη φάτσα μου όταν έγινε το παρακάτω. Ο υπεύθυνος του διυλιστηρίου εξηγούσε τα προληπτικά μέτρα που παίρνουν για ατυχήματα και ανάφερε το ετήσιο κόστος, το οποίο φάνηκε τεράστιο σαν ποσό στους μαθητές και κάποιοι το θεώρησαν σπατάλη (το αφήνω ασχολίαστο αυτό). Την ώρα που γίνεται αυτή η κουβέντα, αρχίζουν να βαράνε σειρήνες, βλέπω από το παράθυρο της αίθουσας που είμαστε πυροσβεστικό όχημα να περνάει γκαζωμένο, και τον κύριο που μας έκανε την ενημέρωση να τρέχει αγχωμένος να μιλήσει σε εσωτερικό τηλέφωνο για να μάθει τι γίνεται. Απ' ότι μου είπαν το πρόσωπο μου πρέπει να άλλαξε χρώματα σαν ταμπέλα led. Μία σκηνή αμέσως πέρασε από το μυαλό μου. Ένας κρότος, μία λάμψη, και μετά να βρίσκομαι σε τηλεοπτικό παράθυρο να με βρίζει δημοσιογράφος γιατί φταίω για τον θάνατο μαθητών και γιατί τους έφερα σε κίνδυνο ενώ θα μπορούσα απλά να τα πάω για καφέ στην παραλία... Τελικά αποδείχτηκε ότι το συμβάν ήταν μια από τις πολλές ασκήσεις ετοιμότητας που γίνονται, οι οποίες κανείς δεν ξέρει ότι είναι ασκήσεις μέχρι να ολοκληρωθούν πλήρως. Είναι να μη το ρίξεις στα τσίπουρα μετά το μάθημα;

Αυτά για σήμερα. Καλό σας βράδυ, και να προσέχετε.

Υ.Γ. Για όσους ενδιαφέρεστε, σύντομα θα μάθετε νέα για τη νέα μου ραδιοφωνική προσπάθεια. Μουσικές, σαρδάμ και παραληρήματα σε λίγο καιρό σε νέα διαδικτυακή στέγη.